συγγραφέας 
 
Αγαπημένη μου Φαντασία 

Από το αρχείο της ερωτικής μου αλληλογραφίας διάλεξα μερικές επιστολές, 
αποκαλυπτικές της πνευματικής περιπέτειάς μου με την Φαντασία.

 

Αθήνα, 9 Σεπτεμβρίου 1999

Αγαπημένη μου Φαντασία,
Αν ήξερες πόση ευτυχία νοιώθω που επιτέλους μετά από τόσα χρόνια επιθυμίας κατόρθωσα να γράψω αυτό
το γράμμα. Δεν μου έλειπε βέβαια μολύβι και χαρτί, αλλά σιωπή και μοναξιά και κάποιος χρόνος που εμείς
οι δύο δεν θα κάναμε παρέα.

Αγαπημένη μου Φαντασία, σου γράφω για να σου πω πως σου χρωστάω την ύπαρξή μου.
Σε βαφτίζω λοιπόν Ελευθερία! 
Η καθημερινή μου επανάσταση οφείλεται σε σένα, στην αχαλίνωτη φαντασία που τόσο απλόχερα δωρίζεις
στην πραγματικότητα. Χωρίς την παρουσία σου, χωρίς εσένα, η περιπέτεια της ζωής μου θα ήταν επίπεδη, μέτρια και άγονη. Γιατί δεν έχεις μόνο την τάση να με σπρώχνεις να αγνοώ και να σπάω τους κανόνες,
αλλά και αποδεσμεύεις το μυαλό μου από τα δεσμά της λογικής και με βοηθάς να δημιουργώ άλλους κανόνες και να ανακαλύπτω τα νέα όρια της πραγματικότητας. Είσαι για μένα μια πνευματική περιπέτεια
με αφετηρία και προορισμό την πραγματικότητα, ένα εισιτήριο μετ’ επιστροφής για άπειρες διανοητικές διαδρομές στην αχαλίνωτη φαντασία που διαθέτει. Η προδιάθεσή μου για ονειροπόληση και εξέγερση
και η τάση μου για αιχμαλωσία με σπρώχνουν να αφεθώ σε σένα χωρίς φόβο.
Οι περίοδοι της αιχμαλωσίας μου από το φανταστικό, το ονειρικό και το παράλογο, αλλά και
το εκπληκτικό χιούμορ που διαθέτεις έχουν αποδειχθεί οι πιο δημιουργικές.

Αγαπημένη μου Φαντασία, μου αρέσει τόσο πολύ να παίζω το παιχνίδι σου,
γιατί παρά τις ενέδρες που μου στήνεις είσαι πάντα κάτω από τον έλεγχο της λογικής μου.
Και ξέρω πως το ξέρεις. Όπως ξέρεις πως η πραγματικότητα αποτελεί το εφαλτήριό μου
για την ελευθερία που είναι για μένα και μέσο και σκοπός: Εσύ αγαπημένη μου φαντασία,
η αναρχική σου ελευθερία σε εκείνο το σημείο του μυαλού που το πραγματικό και το φανταστικό
δεν είναι αντιφατικά. Σε εκείνες τις περιοχές του νου που η φαντασία διαμορφώνει τα πραγματικά πράγματα.

Αγαπημένη μου Φαντασία, σου γράφω για να σου πω πόσο πολύ σε αγαπώ.
Όχι μόνο γι΄ αυτά που τόσα χρόνια έχεις προσφέρει σε μένα, κάνοντας άλλοτε όμορφη και άλλοτε πολύ δύσκολη τη ζωή μου, αλλά γιατί έχω πεισθεί πια, πως μόνο εσύ μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο.
Μόνο εσύ μπορείς να υπηρετήσεις ακούραστα την καθημερινή επανάσταση της πραγματικότητας.
Μόνο εσύ μπορείς να εξανθρωπίσεις μία κοινωνία που παρακμάζει.

Με αφοσίωση, πάντα δική σου
Σοφία

Αθήνα, 26 Οκτώβρη, 1999

Αγαπημένη μου Σοφούλα,
Σου εύχομαι χρόνια σου πολλά!
Σήμερα κλείνεις μισό αιώνα ζωής, όμως εγώ θα συνεχίσω να σε φωνάζω Σοφούλα, γιατί για μένα
ποτέ δεν θα μεγαλώσεις. Θα είσαι πάντα το μικρό κοριτσάκι που κράταγε το χέρι μου για να πετάξουμε μαζί μέσα στο παιδικό δωμάτιο που με τόση φροντίδα, φαντασία και αγάπη είχε φτιάξει για σένα η μητέρα σου.
Ακόμα θυμάμαι την κίτρινη κουρτίνα με το παραμύθι του Πήτερ Παν.
Πού μας έχανες πού μας έβρισκες, εκεί περνάγαμε την ώρα μας. Σε θυμάμαι μισή νεράιδα μισή Πήτερ Παν.
Τα χάλια σου είχες. Ξέρω πως μερικές φορές σε φέρνω σε δύσκολη θέση, αλλά δεν φταίω εγώ.
Εγώ προσφέρω απλώς τις δυνατότητες, εσύ παίρνεις τις αποφάσεις, εσύ φτιάχνεις τους κανόνες του παιχνιδιού. Και από μικρή θυμάμαι είχες μια τάση για το παράλογο.
Πενήντα ολόκληρα χρόνια περάσαμε μαζί. Τώρα πια ξέρεις πως το παιχνίδι μαζί μου το μαθαίνεις παίζοντας. Αλλά και για μένα δεν ήσουνα ένας εύκολος συμπαίκτης. Πενήντα χρόνια κλαις από το ένα μάτι και γελάς συγχρόνως από το άλλο.
Και ποτέ δεν κατάλαβα ποια είναι η αλήθεια και πιο το ψέμα. Στην αρχή αναρωτιόμουνα αν παίζεις ή δεν παίζεις, αν είσαι μέσα στο παιχνίδι ή είσαι έξω από αυτό. Όσο σε γνώριζα όμως καταλάβαινα πως το παιχνίδι της φαντασίας για σένα, το παιχνίδι μαζί μου, απέχει από την πραγματικότητα δύο δευτερόλεπτα
ή πολλούς μήνες ή μόνο δύο ώρες. Έτσι ησύχασα.
Παρακολούθησα την πορεία σου μέσα στον προσωπικό σου λαβύρινθο.
Βρέθηκες πρόσωπο με πρόσωπο με τον Μινώταυρο. Πάλεψες την πραγματικότητα παίρνοντας μια απόσταση από αυτή μέσα από το παιχνίδι της φαντασίας. Ακόμα θυμάμαι τα γέλια μας όταν μετατρέψαμε τον λαβύρινθο
σε κήπο και το τέρας ζαλίστηκε από τις μυρουδιές των λουλουδιών κι αποκοιμήθηκε.
Δεν πιστεύω να έχεις παράπονο από μένα; Σε οδήγησα, σε συνόδευσα σε έβγαλα από το λαβύρινθο.
Με τη βοήθειά μου βρήκες την έξοδο στο επίπεδο των ιδεών. Θυμάμαι ακόμα πόσο πολύ με υποστήριξες
όταν με κατηγόρησαν ότι ζω στο δικό μου κόσμο, ότι είμαι άχρηστη, ότι δεν προσφέρω τίποτα.
Αντίθετα μάλιστα ότι διαφθείρω την πραγματικότητα. «Κάθε μέρα η πραγματικότητα δημιουργεί νέους λαβύρινθους» φώναξες. «Για να βρούμε το μίτο για να μπορέσουμε να ζήσουμε, χρειαζόμαστε την προσωπική μας τεχνολογία, την προσωπική μας τεχνική της φαντασίας». Θυμάμαι πως μου υποσχέθηκες με πείσμα
πως θα προσπαθήσουμε να βγάλουμε την κοινωνία μας από το χρηματιστήριο και να τη βάλουμε μέσα
στο παιχνίδι της φαντασίας της ζωής. Και κράτησες την υπόσχεσή σου μέχρι σήμερα.
Σχολείο για σχολείο δεν έχουμε αφήσει. Μαζί ονειρευόμαστε πως κάθε φορά που η φαντασία του συγγραφέα συναντάει την φαντασία των παιδιών, τα παιδιά αισθάνονται με φαντασία, σκέφτονται με φαντασία,
επικοινωνούν με φαντασία, επιβιώνουν με φαντασία.

Σοφούλα μου, σου στέλνω 999 φιλάκια και μία καρδούλα για να ξεκουράζεις τη σκέψη σου.
Με εμπιστοσύνη, και πολύ αγάπη,    
Φ.

ΥΓ : Από τότε που μερικά από τα παιχνίδια που παίζουμε μεταξύ μας έγιναν βιβλία νοιώθω κάπως εκτεθειμένη. Θα ήθελα να σου υπενθυμίσω πως εδώ και πολλά χρόνια περιμένω μερικές απαντήσεις
στα ερωτήματα που έθεσα (αναφέρομαι στο γράμμα μου της 21 Μαρτίου 1989 το οποίο ή που ποτέ
δεν έλαβες ή που ποτέ δεν απάντησες).

Αθήνα, 3 Μαρτίου 1999

Αγαπημένη μου Φαντασία,
Εδώ και λίγους μήνες πήρα το γράμμα σου.
Θέλω να σε ευχαριστήσω για τις ευχές σου και τη μεγάλη και πολύτιμη εμπιστοσύνη που μου δείχνεις.
Το γράμμα σου της 21 Μαρτίου 1989, όπου μου ζητάς να μιλήσω για το παιχνίδι μας και τις προθέσεις του
το έλαβα, το απάντησα αλλά ποτέ δεν σου το έστειλα. Γιατί όσο δύσκολο είναι να παίζω μαζί σου ένα παιχνίδι, άλλο τόσο δύσκολο είναι να το περιγράφω. Τα περισσότερα από όσα μας συμβαίνουν όταν παίζουμε μαζί
δεν μπορώ να τα εκφράσω. Ξετυλίγονται μέσα σε μια σφαίρα που οι λέξεις δεν έχουν καμία θέση.

Με δύο κωλοτούμπες και χρωματιστά φιλάκια,
Σοφία

ΥΓ: Δέκα χρόνια μετά δίνω τις ίδιες απαντήσεις στα ερωτήματά σου.Σου τις στέλνω λοιπόν προχρονολογημένες.

Αθήνα, 2 Απριλίου 1989

Αγαπημένη μου Φαντασία,
Μου ζητάς να αποκαλύψω το μυστικό της τέχνης μου και όλες αταξίες που κάνω
όταν πηγαίνω τα μικρά παιδιά μια πρώτη εκδρομή στη ζωή χέρι- χέρι με τη φαντασία.
Μα εγώ ξέρω μόνο το μισό μυστικό το άλλο μισό το ξέρεις εσύ και μόνο εσύ.
Το μυστικό μου είναι τόσο μυστικό όσο μπορεί να είναι ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι με το πραγματικό, το φανταστικό και το παράλογο. Αφήνομαι στη διάθεσή σου, και διαμορφώνουμε μαζί τους κανόνες του παιχνιδιού. Με ρωτάς ακόμα γιατί διάλεξα το χώρο της παιδικής λογοτεχνίας για να δημιουργήσω.

Αγαπημένη μου Φαντασία, δεν μπορώ να ξέρω ποιός διάλεξε ποιόν.
Η τελευταία επαναστατική θεωρία που προέκυψε από την ανακάλυψη της κότας που έγινε αυγό
με μπέρδεψε για τα καλά. Οι θεωρίες όμως περί γονιδίων με οδηγούν στο αυθαίρετο συμπέρασμα
ότι το γονίδιο «απέξω γριούλα και από μέσα εγγονούλα» και το γονίδιο «χάχανο» είναι υπεύθυνα
τόσο για τις επιστημονικές όσο και για τις καλλιτεχνικές μου επιλογές.
Μην ξεχνάς ότι πριν ανακαλύψω την ανάγκη μου να γίνω συγγραφέας, πριν να νοιώσω πως δεν μπορώ να ζήσω χωρίς να γράφω τα παιχνίδια μας, χωρίς να παίζω-γράφω όπως με κοροϊδεύεις και όχι πεζογραφώ,
αφιέρωσα πολλά χρόνια από τη ζωή μου σε σπουδές. Οι γνώσεις μου στην ψυχολογία, τα παιδαγωγικά,
την Εκπαιδευτική τεχνολογία, τη σκηνοθεσία διαμορφώνουν το παιχνίδι μας.

Αγαπημένη μου Φαντασία,  μην αρχίσεις τα γνωστά παράπονα πως οι γνώσεις αυτές μας δένουν τα χέρια
και δεν μας αφήνουν να οργιάσουμε. Σκέψου την ευθύνη που έχουμε απέναντι στα παιδιά.
Πάρε το απόφαση πως το βιβλίο με πρώτο συνθετικό κάθε λέξης τη λέξη σκατά δεν θα το δεις ποτέ τυπωμένο. Δεν θα πείσουμε κανέναν εκδότη και κανένα γονιό πως τα παιδιά θα περάσουν πιο γρήγορα την περίοδο
της «σκατολογίας» αν διαβάσουν ένα βιβλίο γραμμένο από μία σκατοσυγγραφέα για όλα τα σκατόπαιδα
που κάθε πρωί μπαίνουν σε ένα σκατοσχολικό.

Με ρωτάς ακόμα γιατί τα βιβλία μου τα γράφω σε δύο γλώσσες και σε τραβολογάω από τη μία στην άλλη
σαν να μην ξέρω πόσο πολύ σου αρέσει να παίζεις με την εικόνα του λόγου και τo λόγο της εικόνας.
Πόσες φορές σου έχω πει πως η εικόνα δεν λειτουργεί διακοσμητικά αλλά είναι λειτουργικό μέρος του κειμένου. Θυμήσου μόνο τα ατέλειωτα φιλικά ή ανταγωνιστικά ματς με τη φαντασία του εικονογράφου.
Με ρωτάς ακόμα πως μου έρχεται η ιδέα για ένα βιβλίο και πως διαλέγω τα θέματά μου.
Αφού ξέρεις πως δεν τα διαλέγω εγώ. Η αχόρταγη περιέργεια των παιδιών για τον κόσμο που τα περιβάλλει
τα διαλέγει. Εγώ παίρνω ένα κομματάκι από την πραγματικότητα, το ντύνω με όνειρο και φαντασία και φτιάχνω μια άλλη πραγματικότητα. Ο Μαγικός καθρέφτης ξεκίνησε από ένα δαγκωμένο μπισκότο που έγινε, 
ως δια μαγείας, ολόκληρο όταν το γυαλιστερό καπάκι του κουτιού ακούμπησε δίπλα του.
Δεν θυμάσαι που μου φώναξες «τα σπασμένα να κολλήσουν!»;

Η ερώτησή σου αν στα βιβλία μου υπάρχει μία σουρεαλιστική διάθεση με έβαλε σε σκέψεις.
Όχι, δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο σουρεαλιστική, γιατί είναι ένας όρος που φέρει το βάρος μιας σημαντικής. Όχι, αγαπημένη μου φαντασία εσύ είσαι κάτω από τον απόλυτο έλεγχο της λογικής μου.
Απλώς θέλω να ασκείς τα δικαιώματά σου στα όρια της λογικής. Και αυτά τα όρια μας διαφεύγουν.
Μόνο με την εξέγερση της λογικής, με τη Χρήση του παράλογου και του φανταστικού μπορούμε να διευρύνουμε την πραγματικότητα. Να φθάσουμε στα όρια της: την υπερπραγματικότητα.

Στην ερώτησή σου πώς λειτουργεί ένα βιβλίο μου στα χέρια ενός παιδιού, μπορώ να αναφερθώ μόνο στις προθέσεις μου. Πρόθεσή μου είναι να διαταράξω την αίσθηση του για την πραγματικότητα και να του χαρίσω
την αξία του φανταστικού. Και συνεργάτες μου σε αυτό έχω το χιούμορ και το παράλογο.

Η ερώτηση γιατί παίζω ακόμα και όταν στρώνω το τραπέζι δεν θα απαντηθεί.
Από την τελευταία σου ερώτηση αγαπημένη μου φαντασία ,διαισθάνομαι πως ανησυχείς μήπως και εκτεθείς ανεπανόρθωτα. Ησύχασε, η πραγματικότητα της γυναικείας ψυχής χαρακτηρίζεται από αχαλίνωτη φαντασία,
η οποία καθυστερεί τη συγγραφή του μυθιστορήματος «Χαρέμι ανδρών».

Με πολλά νυσταγμένα φιλάκια,
Σοφία

Κλειστή επιστολή:
Παρακαλώ την ΙΒΒΥ Ελλάδος, τον Κύκλο Παιδικού Βιβλίου, να παραδώσει αυτό το γράμμα στη φαντασία μου μετά το θάνατό μου. Τόπος και χρόνος αναχώρησης (να συμπληρωθεί από τον κύκλο)

Αγαπημένη μου Φαντασία,
Αν η φαντασία του συγγραφέα σβήνει μαζί του, δεν θα διαβάσεις ποτέ αυτό το γράμμα.
Αν όμως η φαντασία του συγγραφέα ζει και μετά το θάνατό του, τότε θέλω να ξέρεις
πως δεν θα μπορούσα να αναπνεύσω χωρίς εσένα.

Με αέναη αγάπη,
Η μακαρίτισσα Σοφούλα